Fijanne Strijkert

Introductie
Sociale cognitie is het cognitieve domein dat het waarnemen, verwerken, begrijpen en toepassen van informatie in een sociale context betreft. In de afgelopen decennia zijn in diverse patiëntpopulaties stoornissen in sociale cognitie aangetoond, waaronder in patiënten met lichte cognitieve stoornissen en met verschillende vormen van dementie in een vroege fase. Echter, uit de Neuropsychologie Monitor 2023 blijkt dat deze tests slechts in 21% van de gevallen deel uitmaken van de neuropsychologische kernbatterij op geheugenpoli’s in Nederland. Over het gebruik van deze tests in de ouderenzorg zijn geen cijfers bekend. Hierom wordt in huidige vragenlijststudie in kaart gebracht in welke mate (neuro)psychologen gebruik maken van tests voor sociale cognitie, welke tests worden gebruikt en welke belemmeringen en faciliterende factoren bijdragen aan de mate waarin tests voor sociale cognitie in de dementiediagnostiek worden gebruikt.
Met deze informatie vergroten we de kennis over het gebruik van tests voor sociale cognitie in de dementiediagnostiek in de Nederlandse praktijk en kunnen we een gerichte aanpak opstellen voor het bevorderen van de kennis over en praktische toepassing van het gebruik van deze tests.

Methoden
Er werd een online vragenlijst ontwikkeld in Microsoft Forms, met zowel gesloten als open antwoordmogelijkheden. Na toestemming van de centrale toetsingscommissie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), is de vragenlijst online verspreid via de nieuwsbrief van het Nederlands Geheugenpoli Netwerk (NGN) en via Linked In. De doelgroep betrof psychologen werkzaam op een plek waar dementiediagnostiek plaatsvindt (bijvoorbeeld in een ziekenhuis, of in de ouderenzorg). De gegevens werden geanalyseerd nadat deelnemers geïnformeerde toestemming gaven.

Resultaten
Van de 58 respondenten was 27% werkzaam in een ziekenhuis en 43% in de ouderenzorg. 71% van de deelnemers maakt wel eens gebruik van sociale cognitie tests; de Faux pas test voor mentaliseren (Theory of Mind) en de Ekman 60 Faces test voor emotieherkenning zijn het meest gebruikt (respectievelijk 31% en 20%). 79% van de respondenten ervaart belemmeringen in het inzetten van sociale cognitie tests, waaronder de duur van de afname, gebrekkige beschikbaarheid van normen en onvoldoende kennis over het domein, de psychometrische eigenschappen en interpretatie van testresultaten. Desondanks geeft 59% aan te denken in de toekomst vaker gebruik te maken van tests voor sociale cognitie.

Conclusie
De bevindingen uit dit vragenlijstonderzoek geven inzicht in de ervaren belemmeringen in het gebruik van sociale cognitie tests en geven concrete aanknopingspunten voor toekomstige implementatie in de klinische praktijk.